Przez lata budowałeś swoją jednoosobową działalność gospodarczą i w końcu przyszedł moment, gdy chcesz ją sprzedać. Tylko… jak właściwie to zrobić, skoro JDG nie jest spółką z udziałami, które można przenieść na kupującego?
Wielu właścicieli JDG myśli, że nie da się sprzedać ich biznesu. To nieprawda, ale sprzedaż działalności jednoosobowej rządzi się innymi prawami. Brak świadomości w tym obszarze może sprawić, że wartościowy biznes przepadnie lub zostanie przekazany za ułamek swojej rzeczywistej wartości.
W tym artykule pokazujemy, jakie są realne ścieżki sprzedaży JDG, z jakimi formalnościami trzeba się liczyć i na co uważać, by maksymalnie wykorzystać potencjał swojej firmy.
Czy JDG można w ogóle sprzedać?
Z formalnego punktu widzenia nie da się sprzedać jednoosobowej działalności gospodarczej jako bytu prawnego. JDG nie posiada osobowości prawnej ani udziałów, które można odsprzedać. Jednak można sprzedać to, co stanowi realną wartość tej działalności, czyli zorganizowaną część przedsiębiorstwa.
Na gruncie prawa cywilnego mamy tu do czynienia ze sprzedażą przedsiębiorstwa w rozumieniu art. 551 Kodeksu cywilnego. W praktyce oznacza to przekazanie całego majątku firmy lub jego zorganizowanej części: marki, strony internetowej, bazy klientów, maszyn, licencji, know-how i innych składników niematerialnych i prawnych.
Warto pamiętać, że taka transakcja musi być odpowiednio udokumentowana, najczęściej w formie aktu notarialnego, jeśli w skład przedsiębiorstwa wchodzi nieruchomość.
Jakie są scenariusze sprzedaży JDG?
Istnieje kilka głównych wariantów sprzedaży jednoosobowej działalności. Każdy z nich wymaga innego podejścia do wyceny, dokumentów i struktury transakcji.
Sprzedaż zorganizowanej części przedsiębiorstwa (ZCP)
To najbardziej klasyczna forma. ZCP może obejmować cały majątek firmy lub tylko jego część, która stanowi samodzielny zespół składników. Taka forma jest szczególnie popularna w przypadku firm handlowych, usługowych lub produkcyjnych, które mają rozpoznawalną markę i działające operacje.
Sprzedaż pojedynczych aktywów i umów
W niektórych przypadkach zamiast sprzedaży ZCP właściciel decyduje się na przeniesienie konkretnych składników: maszyn, wyposażenia, domeny, licencji, bazy danych. Taka transakcja jest prostsza, ale często mniej korzystna, bo pomija wartość synergii pomiędzy elementami biznesu.
Sprzedaż udziałów w spółce przekształconej z JDG
Choć sama JDG nie jest spółką, można ją wcześniej przekształcić w spółkę z o.o. i dopiero wtedy sprzedać udziały. To rozwiązanie jest bardziej czasochłonne i kosztowne, ale pozwala na formalnie czystą sprzedaż udziałów i może dać większą ochronę prawną obu stronom.
Cesja umów i relacji handlowych
Niektóre umowy handlowe, leasingi czy kontrakty B2B można przenieść na nabywcę za zgodą kontrahentów. To często kluczowy element, jeśli w JDG funkcjonują cenne relacje biznesowe.
Czy można sprzedać tylko część JDG?
Jako że JDG nie ma udziałów w sensie formalnym, nie można jej częściowo sprzedać tak jak spółki z o.o. lub akcyjnej. Jednak w praktyce możliwe jest znalezienie inwestora, który obejmie część przedsięwzięcia w ramach innej struktury. Najczęstsze rozwiązania to:
- założenie spółki z o.o. i wniesienie części aktywów JDG jako aportu
- utworzenie wspólnego przedsięwzięcia (joint venture) z nowym partnerem
- zlecenie wybranych obszarów działalności (np. sprzedaży czy marketingu) partnerowi na zasadzie udziału w zyskach
W każdym z tych scenariuszy kluczowe jest jasne określenie zasad współpracy, zakresu odpowiedzialności i formy wynagradzania nowego partnera. Tego typu działania są coraz popularniejsze, zwłaszcza wśród przedsiębiorców, którzy chcą pozyskać kapitał lub kompetencje bez całkowitej rezygnacji z kontroli nad biznesem.
Na co zwrócić uwagę przed sprzedażą?
Zanim zacznie się rozmawiać z potencjalnymi nabywcami, warto przygotować firmę do sprzedaży — zarówno od strony formalnej, jak i operacyjnej.
- dokumentacja musi być uporządkowana, a księgi rachunkowe aktualne
- warto zlecić wycenę niezależnemu doradcy lub skorzystać z narzędzi online
- dobrze jest przygotować pakiet inwestorski, prezentujący potencjał i przewagi firmy
Gdzie szukać kupujących?
Znalezienie odpowiedniego nabywcy to często największe wyzwanie. W przypadku JDG kluczowa jest widoczność oferty, profesjonalne przygotowanie materiałów i odpowiednia prezentacja potencjału firmy. Warto rozważyć publikację ogłoszenia na portalach specjalizujących się w obrocie biznesami.
Przykładem może być SprzedamBiznes.pl, czyli największy w Polsce serwis łączący właścicieli firm z osobami i instytucjami zainteresowanymi zakupem gotowych działalności lub szukaniem inwestora. Trafiają tam ogłoszenia z niemal każdej branży, w tym JDG związanych z e-commerce, usługami lokalnymi czy produkcją, co znacząco zwiększa szansę na udaną transakcję.
Końcowe spostrzeżenia
Sprzedaż JDG to nie fikcja, tylko realna opcja. Kluczem jest zrozumienie, co można sprzedać, jak to wycenić i jak przeprowadzić transakcję bezpiecznie. W erze cyfryzacji i rosnącego zainteresowania gotowymi biznesami, coraz więcej jednoosobowych działalności znajduje nowych właścicieli.
Nie warto zakładać z góry, że JDG nie da się sprzedać. Z doświadczenia wiemy, że dobrze przygotowana oferta, opublikowana we właściwym miejscu, potrafi przyciągnąć inwestorów szybciej, niż się wydaje.
